Η γιόκα σαν πρακτικό και φιλοσοφικό σύστημα μεταφέρεται μέσα από την σχέση μαθητή δασκάλου, η φύση της οποίας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την κατανόηση.
Σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από έντονους ρυθμους, συνεχόμενες εναλλαγές καταστάσεων, πολυπρισματικές εντυπώσεις και επιφανειακές συνδέσεις , η μελέτη του εαυτού μέσα από μία εσωτερική τέχνη και η σταθερή καθοδήγηση από έναν δασκαλο είναι σπουδαία και πολύτιμη.
Η μαθητεία κοντά σε έναν δάσκαλο που γνωρίζει προσωπικά τον κάθε μαθητή είναι σημάντική τόσο για την εξατομίκευση της πρακτικής της γιόγκα όσο και για την μετάδοση της ουσίας της.
Ο ασκούμενος έχει τη δυνατότητα να λάβει εξατομικευμένες συμβουλές για την προσαρμογή των asanas στο σώμα του την δεδομένη στιγμή και καθώς η πρακτική του θα εξελίσσεται να αναπροσαρμόζονται οι οδηγίες με τρόπο που σε κάθε χρονική στιγμή αυτές να είναι χρήσιμες και ωφέλιμες.
Σε περιπτώσεις τραυματισμών αλλά και χρόνιων παθήσεων που χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης είναι σημαντικό να λαμβάνονται ειδικές οδηγίες από έναν εξειδικευμένο και έμπειρο δάσκαλο γιόγκα.
Με αυτόν τον τρόπο η πρακτική της γιόγκα είναι ασφαλής για κάποιον που τώρα ξεκινά και αποφεύγονται τραυματισμοί από γενικές οδηγίες.
Λαμβάνοντας υπόψιν την ιδιοσυγκρασία αλλά και τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής του κάθε μαθητή ο δάσκαλος μπορεί να τον κατευθύνει στην πρακτική της γιόγκα με τρόπο που να ειναι ωφέλιμος και λειτουργικός. Μπορεί να αναγνωρίσει κρατήματα, φόβους, αναστολές, παρόρμηση και να καθοδηγήσει αποτελεσματικότερα.
Μέσα σε μιά σχέση οικειότητας και ειλικρίνιας ο μαθητής έχει την άνεση να επικοινωνήσει την εμπειρία του χωρίς την ανάγκη να την εξωραϊσει χάριν τυπικής ευγένειας οπότε και να δεχθεί την κατάλληλη συμβουλή.
Ο δάσκαλος βρίσκεται εκεί για να ενθαρρύνει να στηρίξει, να μοιραστεί την χαρά της εξέλιξης, να δώσει χώρο στο προσωπικό βίωμα και την εσωτερική εξερεύνηση αλλά ενίοτε και να αρνηθεί ή να αποτρέψει.
Πολλές εναλλαγές δασκάλων, αποσπασματικές ανεπεξέργαστες και αντίθετες συχνά πληροφορίες ,απρόσωπες άλλοτε μέσω διαδικτύου πρακτικές, μπορούν να προκαλέσουν σύγχιση στον ασκούμενο, να τον αποπροσανατολίσουν και να χαθούν με αυτόν τον τρόπο ευκαιρίες για μάθηση και προσωπική εξέλιξη.
Η ουσία της γιόγκα άλλωστε δεν βρίσκεται στην πόζα που θα κατακτηθεί ή στην τέλεια εικόνα. Η μαγεία βρίσκεται στην δυναμική της εξέλιξης , στις στιγμές αφύπνισης και θεραπείας ,στην εσωτερική εξευρεύνηση και την αυτοβελτίωση.
Η μαθητεία είναι ικανότητα και εξασκείται μέσα από τη σχέση εμπιστοσύνης με τον δάσκαλο. Αλλωστε αυτός ήταν και ο τρόπος μετάδοσης της πρακτικής της γιόγκα παραδοσιακά.
Parampara is knowledge that is passed in succession from teacher to student. It is a Sanskrit word that denotes the principle of transmitting knowledge in its most valuable form; knowledge based on direct and practical experience. It is the basis of any lineage: the teacher and student form the links in the chain of instruction that has been passed down for thousands of years. In order for yoga instruction to be effective, true and complete, it should come from within parampara….Ashtanga Yoga Institute
Παραδοσιακά ο δάσκαλος επέλεγε με αυστηρά κριτήρια και δοκιμασίες τους μαθητές του τους οποίους καθοδηγούσε με σκληρή πρακτική για να τους μεταφέρει την γνώση του. Οι μαθητές διέθεταν αρετές όπως η αφοσίωση, η συνέπεια , η ανεκτικότητα, η αποδοχή της αυθεντίας του δασκάλου.
Σήμερα ζούμε σε μία εποχή αλλαγών στα κοινωνικά και οικογενειακά πρότυπα και κατεπέκταση στο μοντέλο της μαθητείας. Οπωσδήποτε μία προσπάθεια μίμησης αυτής της σχέσης η οποία προέρχεται από διαφορετική εποχή ,κουλτούρα, μοντέλο ιεραρχίας, θα ήταν τουλάχιστον άστοχη και υποκριτική και θα στερούταν αυθεντικότητας.
Χρειάζεται διάκριση μεταξύ της εξουσιαστικής,επικριτικής συμπεριφοράς που προέρχεται από προσωπικά κίνητρα και των λεπτών χειρισμών του δασκάλου που αποδιώχνουν την υπεκφυγή και την άρνηση που εμποδίζουν την μαθητεία.
Σήμερα είναι σημαντικό οι μαθητές να αναγνωρίζουν οτι οι δασκαλοί τους είναι και αυτοί μαθητές, οι οποίοι τις περισσότερες φορές έχουν μεγαλύτερη εμπειρία στην άσκηση της γιόγκα, έχουν την τιμή και την ευθύνη να μεταφέρουν αυτήν την πρακτική και παρά την καλή τους πρόθεση κάποιες φορές κάνουν λάθη. Μόνο ένα ον απαλλαγμένο πλήρως από καρμικές καταβολές θα μπορούσε να μην σφάλλει.
Κατά τη γνώμη μου, μια γνήσια προσωπική σχέση αποτελεί την γέφυρα για την μετάδοση της γιόγκα. Οπωσδήποτε αναφέρομαι σε μία σχεση που δεν εξυπηρετεί προσωπικά κίνητρα ή ανάγκες αλλά υπηρετεί την ίδια τη πρακτική της γιόγκα και τον άνθρωπο. Περιγράφω μία σχέση αγάπης ,ειλικρίνιας, σεβασμού ,υπευθυνότητας και ελευθερίας. Όπως μοιράζονται οι άνθρωποι μέσα σε υγιείς σχέσεις. Δεν κρίνουν ούτε προσβάλουν, είναι ο εαυτός τους και δεν έχουν ανάγκη να υποκριθούν κάτι διαφορετικό, είναι πρόθυμοι και υποστηρικτικοί και εάν δεν εκληρώνουν τους όρους της αληθινής σχέσης τότε αυτή διαλύεται!
Έχουμε δει πολλούς δασκάλους – πρότυπα -είδωλα με μεγάλη επιρροή να αυτοδιαψεύδονται με τις πράξεις τους προκαλώντας απογοήτευση στους μαθητές τους και απομακρύνοντάς τους από την ίδια την πρακτική της γιόγκα.
Προσωπικά νιώθω ευγνώμων για τους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζομαι το μονοπάτι της γιόγκα την τελευταία δεκαετία.
Καλοσορίζω κάθε έναν ξεχωριστά που περνάει την πόρτα της σχολής και είμαι εκεί για να του μεταφέρω με σεβασμό το πολύτιμο αυτό εργαλείο αυτογνωσίας.
Αυτά τα χρόνια με έχουν ζήσει στις όμορφες αλλά και στις δύσκολες μέρες μου, με ακολούθησαν στην σχολή, οι περισσότεροι με ξέρουν πριν γίνω μητέρα. Τους έχω δει να πονούν και να κάνουν πρακτική, να είναι χαρούμενοι και να φωτίζουν την τάξη μου, να ταξιδεύουν και να επιστρέφουν. Βλέπω τις διαδρομές τους,τις αλλαγές και την δυναμή τους και είμαι περήφανη για όλους. Με αυτούς τους ανθρώπους μοιράζομαι μία ζωντανή πρακτική γιόγκα. Και αν αθετήσω τους όρους της σχέσης μας θα το καταλάβουν πρώτοι, γιατί είναι δύσκολο να κρυφτείς από κάποιον που τόσο καλά σε ξέρει!
Αλεξία Σιούτη